Koniec z zaświadczeniami przy darowiźnie? Jakie zmiany szykuje MF w 2025 r.?

• Jakie uproszczenia w podatku od spadków i darowizn zapowiada Ministerstwo Finansów?
• Zniesienie obowiązku zaświadczeń – co się zmieni przy darowiźnie od rodziny?
• Nowe zasady opodatkowania świadczeń powtarzających się – co planuje MF?
• Uchwała NSA z marca 2025 r. zmienia interpretację podatku od renty

Rządowy plan „Polska. Rok przełomu” 2025 a zmiany w podatku od darowizn i spadków

W ramach rządowego planu gospodarczego na 2025 r. „Polska. Rok przełomu”, Ministerstwo Finansów przygotowało projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, którego głównym celem jest ograniczenie formalności i uproszczenie procedur administracyjnych. Zmiany wpisują się w szósty filar programu – „Wsparcie dla biznesu i deregulacja” – mający na celu zwiększenie przejrzystości systemu podatkowego oraz obniżenie kosztów prowadzenia działalności. Nowelizacja przewiduje m.in. zniesienie obowiązku uzyskiwania zaświadczenia o zwolnieniu z podatku przy darowiznach od najbliższej rodziny oraz uproszczenie zasad opodatkowania świadczeń powtarzających się.

Jakie uproszczenia w podatku od spadków i darowizn zapowiada Ministerstwo Finansów?

W założeniach projektu nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, opublikowanych właśnie na stronie KPRM, wskazano, że projektowane zmiany stanowią realizację filaru VI: „Wsparcie dla biznesu i deregulacja” planu gospodarczego rządu na 2025 r. „Polska. Rok przełomu”. Filar ten zakłada eliminację zbędnych procedur administracyjnych, redukcję kosztów prowadzenia działalności oraz zwiększenie przejrzystości systemu podatkowego.

Za przygotowanie regulacji odpowiada resort finansów, rząd planuje przyjęcie projektu w II kwartale 2025 roku.

"Projekt ma na celu ograniczenie formalności i zmniejszenie barier administracyjnych wynikających ze stosowania ustawy o podatku od spadków i darowizn, związanych z dokonywaniem obrotu majątkiem nabytym tytułem spadku lub inny nieodpłatny sposób objęty zakresem ustawy o podatku od spadków i darowizn, od osób z kręgu najbliższej rodziny, a także uproszczenie rozliczania podatku z tytułu nabycia świadczeń powtarzających się" – napisano w założeniach.

Zniesienie obowiązku zaświadczeń – co się zmieni przy darowiźnie od rodziny?

Zgodnie z nimi zmiany mają wykreślić obowiązek uzyskiwania zaświadczenia Naczelnika Urzędu Skarbowego potwierdzającego zwolnienie z podatku od spadków i darowizn nabycia od osób z kręgu najbliższej rodziny własności rzeczy i praw majątkowych, będących następnie przedmiotem dalszego obrotu albo obciążenia w drodze aktu notarialnego lub czynności, w której notariusz uwierzytelnia podpisy.

Projekt obejmie także uproszczenie zasad ustalenia wartości nieodpłatnych świadczeń powtarzających się dla celów ich opodatkowania.

Nowe zasady opodatkowania świadczeń powtarzających się – co planuje MF?

"Konieczność nowelizacji przepisów wynika z potrzeby zniwelowania skutków dokonanej uchwałą w składzie siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 31 marca 2025 r. sygn. akt. III FPS 5/24, dotyczącą opodatkowania umowy nieodpłatnej renty ustanowionej na czas określony, w której wysokość świadczenia jest określona w pieniądzu."

Uchwała zmieniła dotychczasową linię interpretacyjną sądów administracyjnych oraz utrwaloną praktykę organów podatkowych, polegającą na ustalaniu wartości świadczeń powtarzających się zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy, przez pomnożenie wartości świadczenia miesięcznego przez liczbę miesięcy, na które zostało ustanowione, gdy w chwili ustanowienia renty znana była wartość pojedynczego świadczenia. Wydanie uchwały zobowiązuje do jej stosowania składy orzekające sądów administracyjnych, a w konsekwencji także organy podatkowe.

Uchwała NSA z marca 2025 r. zmienia interpretację podatku od renty

NSA nie zaaprobował stanowiska organów podatkowych i uznał, że umowa renty jest prawem majątkowym, którego wartość nie jest z góry ustalona co do wysokości, a zatem podstawę opodatkowania należy ustalać w miarę wykonywania świadczeń powtarzających się wynikających z umowy renty.

Taka interpretacja przepisów z jednej strony nakłada obowiązek składania zeznania podatkowego o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych po każdym wykonanym świadczeniu, zarówno dla celów opodatkowania nabycia takiego świadczenia, jak i odliczenia go od podstawy opodatkowania jako ciężar. Z drugiej strony, w przypadku renty ustanowionej dla członka najbliższej rodziny, w celu skorzystania ze zwolnienia nakłada obowiązek złożenia zgłoszenia po każdym otrzymanym świadczeniu.

Biorąc pod uwagę okresowy charakter świadczenia, które zazwyczaj ustalane jest w miesięcznych terminach płatności, skutkiem wskazanej uchwały jest zarówno wzrost biurokratycznych obowiązków po stronie podatników, jak i kosztów po stronie organów podatkowych, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 4a ustawy, ryzyko utraty zwolnienia – wyjaśniono w założeniach.

Darowizny, testamenty, spadki. Prawidłowe zapisy. Przykładowe wzory