Wiemy o ile wzrosną emerytury i renty w 2026 r. Rząd podał wskaźnik waloryzacji świadczeń – podwyżka jeszcze niższa, niż w tym roku

• Wskaźnik waloryzacji emerytur i rent – czym jest?
• Na czym polega waloryzacja emerytur i rent?
• Rada Ministrów przyjęła propozycję zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2026 r.
• O ile wzrosną emerytury i renty od 1 marca 2026 r. – jeżeli przyjęta przez Radę Ministrów propozycja wysokości zwiększania, stałaby się tą ostateczną?
• Najniższe świadczenia emerytalno-rentowe od 1 marca 2026 r. – zgodnie z propozycją Rady Ministrów z 12 czerwca 2025 r.
• Rada Ministrów podała również informację o prognozowanych wielkościach makroekonomicznych stanowiących podstawę do opracowania projektu ustawy budżetowej na rok 2026

Wskaźnik waloryzacji emerytur i rent – czym jest?

Zgodnie z art. 89 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (dalej: ustawa FUS) – wskaźnik waloryzacji emerytur i rent to średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym, zwiększony o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym.

Na czym polega waloryzacja emerytur i rent?

Waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych jest odpowiedzią na spadek siły nabywczej pieniądza spowodowany głównie przez inflację. Ma ona na celu urealnienie wartości wypłacanych świadczeń w odniesieniu do wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych, dostosowując – w sposób ciągły – wartość wypłacanych świadczeń do zmian cen.

Emerytury i renty (oraz niektóre dodatki do nich, jak np. dodatek pielęgnacyjny czy dodatek dla sierot zupełnych oraz świadczenia i zasiłki przedemerytalne) podlegają corocznej waloryzacji od dnia 1 marca. Waloryzacja polega na pomnożeniu kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru przez wskaźnik waloryzacji. Wskaźnik ten – jak już zostało wspomniane powyżej – odpowiada średniorocznemu wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku kalendarzowym, zwiększonemu o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym.

Zwiększenie o co najmniej 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia jest przedmiotem corocznych negocjacji w ramach Rady Dialogu Społecznego. W przypadku braku porozumienia w ramach tych negocjacji – wysokość zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent, w danym roku, określa rozporządzenie Rady Ministrów.

Rzeczywisty wskaźnik rocznej waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych opiera się natomiast na danych dotyczących faktycznego wykonania w zakresie inflacji i realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym (ogłaszanych w komunikatach Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego).

Rada Ministrów przyjęła propozycję zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2026 r.

W 2025 r. – wysokość zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent, rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 19.07.2024 r. w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. – została ustalona na poziomie 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym. Na 2026 r. natomiast – w dniu 12 czerwca 2025 r. – Rada Ministrów przyjęła propozycję zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2026 r. (podobnie jak na rok bieżący) na poziomie 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2025 r.

Jeżeli zaproponowana przez Radę Ministrów wysokość zwiększenia – zostanie przyjęta jako ostateczna (w drodze uchwały Rady Dialogu Społecznego lub odpowiednio – rozporządzenia Rady Ministrów) – znamy już minimalną kwotę podwyżki świadczeń emerytalno-rentowych od 1 marca 2026 r.

O ile wzrosną emerytury i renty od 1 marca 2026 r. – jeżeli przyjęta przez Radę Ministrów propozycja wysokości zwiększania, stałaby się tą ostateczną?

Do wyliczenia rzeczywistego wskaźnika rocznej waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych – jak zostało już wspomniane powyżej – poza kwotą zwiększenia, która będzie obecnie przedmiotem uzgodnień Rady Ministrów z Radą Dialogu Społecznego – potrzebne są jeszcze dane z dwóch komunikatów Prezesa GUS:

1. dotyczące faktycznego wykonania w zakresie inflacji oraz
2. dotyczące realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym.

Pierwszy z powyższych komunikatów (w sprawie średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w 2025 r.) – Prezes GUS zobowiązany jest ogłosić w terminie do końca stycznia 2026 r. (zgodnie z art. 94 ust. 1 pkt 1 ustawy FUS). Drugi natomiast (w sprawie realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2025 r. w stosunku do 2024 r.) – do 7 roboczego dnia lutego w 2026 r., czyli do 10 lutego 2026 r.

Ostateczną wysokość wskaźnika waloryzacji – poznamy zatem dopiero w lutym 2026 r., ale według zapowiedzi rządu z 12 czerwca 2025 r. – jeżeli przyjęta przez RM propozycja zwiększenia wskaźnika waloryzacji, będzie tą ostateczną – już dzisiaj wiemy, że od 1 marca 2026 r. emerytury i renty wzrosną o co najmniej 4,9%. Jest to mniejsza podwyżka niż w roku bieżącym, w którym – zgodnie z komunikatem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14.02.2025 r. – wskaźnik waloryzacji emerytur i rent wyniósł 5,5%, co stanowiło sumę:

• średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w 2024 r. w stosunku do 2023 r., który wyniósł 103,6 (wzrost cen o 3,6%) oraz
• 20% z realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2024 r., w stosunku do 2023 r., który wyniósł 9,5%.

Najniższe świadczenia emerytalno-rentowe od 1 marca 2026 r. – zgodnie z propozycją Rady Ministrów z 12 czerwca 2025 r.

Przyjmując – zgodnie z propozycją Rady Ministrów z 12 czerwca 2025 r. – że wysokość zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2026 r. wyniesie 20% realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w roku 2025, w następstwie czego – emerytury i renty wzrosną o 4,9%, najniższe świadczenia emerytalno-rentowe od 1 marca 2026 r. opiewać będą na:

1. najniższa emerytura – 1 970,98 zł (podwyżka o 92,07 zł¹),
2. najniższa renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy – 1 970,98 zł (podwyżka o 92,07 zł¹),
3. najniższa renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy – 1 478,23 zł (podwyżka o 69,05 zł²),
4. najniższa renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową – 2 365,17 (podwyżka o 110,48 zł),
5. najniższa renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową – 1 773,88 zł (podwyżka o 82,86 zł),
6. najniższa renta rodzinna – 1 970,98 zł (podwyżka o 92,07 zł¹) i
7. najniższa renta socjalna – 1 970,98 zł (podwyżka o 92,07 zł¹).

Należy jednak mieć na względnie – jak zostało już wspomniane powyżej – że na ostateczny wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2026 r. – będą mieć wpływ ostateczne dane dotyczące średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych oraz realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia, które zostaną podane przez Prezesa GUS na początku 2026 r. Ostateczny wskaźnik waloryzacji emerytur i rent w 2026 r. – zgodnie z art. 89 ust. 6 ustawy FUS – zostanie natomiast ogłoszony w komunikacie ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego (tj. aktualnie – Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej), w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski”, nie później niż w ciągu 3 dni roboczych od dnia ogłoszenia przez Prezesa GUS komunikatu w sprawie realnego wzrostu przeciętnego wynagrodzenia w 2025 r. w stosunku do 2024 r.

Waloryzacja emerytur i rent przeprowadzana jest z urzędu, co oznacza, że nie będzie trzeba składać w tej sprawie żadnego wniosku do ZUS. Każdy emeryt i rencista otrzyma z ZUS decyzję z informacją o nowej wysokości swojego świadczenia.

Rada Ministrów podała również informację o prognozowanych wielkościach makroekonomicznych stanowiących podstawę do opracowania projektu ustawy budżetowej na rok 2026

W dniu 12 czerwca 2025 r. – poza omówioną wielkością zwiększania, która będzie mieć wpływ na przyszłoroczną waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych – Rada Ministrów ogłosiła również prognozowane wielkości makroekonomiczne, stanowiące podstawę do opracowania projektu ustawy budżetowej na rok 2026. Kształtują się one następująco:

• dynamika realna PKB –103,5%,
• średnioroczna dynamika cen towarów i usług konsumpcyjnych – 103%,
• dynamika nominalna przeciętnego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej – 106,7%,
• dynamika nominalna przeciętnego wynagrodzenia brutto w sektorze przedsiębiorstw – 106,9%,
• przeciętne zatrudnienie w gospodarce narodowej – ok. 11 mln etatów,
• stopa bezrobocia rejestrowanego (na koniec roku) – 4,9%,
• przeciętne zatrudnienie w państwowej sferze budżetowej – ok. 618,9 tys. etatów.³

¹ Od 1 marca 2025 r. obowiązuje bowiem kwota 1 878,91 podstawie pkt 1 lit. a) komunikatu Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 18 lutego 2025 r. w sprawie kwoty najniższej emerytury i renty, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych, kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent oraz kwot emerytur i rent wolnych od egzekucji i potrąceń (M.P. z 2025 r., poz. 152)

² Od 1 marca 2025 r. obowiązuje bowiem kwota 1 409,18 zł podstawie pkt 1 lit. b) komunikatu Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 18 lutego 2025 r. w sprawie kwoty najniższej emerytury i renty, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych, kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent oraz kwot emerytur i rent wolnych od egzekucji i potrąceń (M.P. z 2025 r., poz. 152)

³ Propozycja średniorocznych wskaźników wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej na rok 2026 oraz informację o prognozowanych wielkościach makroekonomicznych stanowiących podstawę do opracowania projektu ustawy budżetowej na rok 2026, 12 czerwca 2026 r.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 1631 z późn. zm.)
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19.07.2024 r. w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. (Dz.U. z 2024 r., poz. 1122)